Amaç ve kapsam
MADDE 1 –
(1) Bu Yönetmelik, 8/1/2002 tarihli ve 4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun kapsamında ücretsiz veya indirimli yolcu taşıma hizmeti verecek toplu taşıma araçlarının belirlenmesi, toplu taşıma hizmetinin kapsamı ve bu hizmetlerden ücretsiz veya indirimli yararlanmaya ilişkin usul ve esasların tespiti amacıyla düzenlenmiştir.
Dayanak
MADDE 2 –
(1) Bu Yönetmelik, 4736 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin sekizinci fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 –
(1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığını,
b) Engelliler için kimlik kartı: Engellilere tanınan hak ve hizmetlerden yararlanmada kullanılmak üzere Bakanlık tarafından verilen ve engellilik durumuna göre ulaşımda refakatçi ile birlikte yararlanma durumunu da gösteren kimlik kartını,
c) İl müdürlüğü: Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğünü,
ç) Seyahat kartı: 4736 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin ikinci fıkrasında sayılan engelliler ve refakatçileri dışındaki kişilerin ücretsiz seyahat hakkından yararlanabilmesi için Bakanlık tarafından düzenlenecek kartı,
d) Şehir içi toplu taşıma hizmetleri: Şehir içi kara ve deniz taşımacılığında taksi, taksi dolmuş, dolmuş, rekreaktif, turistik ve servis amaçlı kullanılan araçlar hariç olmak üzere; demiryolları ve denizyollarının şehiriçi hatlarında sunulan toplu insan ulaşımına yönelik hizmetler ile belediyelere, belediyeler tarafından kurulan şirketlere, birlik, müessese ve işletmelere veya belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs veya şirketlere ait olup da mevzuatına göre ayakta yolcu taşıyabilen araçlar ya da demiryolları ve denizyolları araçları kullanılmak suretiyle sunulan şehir içi toplu insan ulaşımına yönelik hizmetleri,
e) Şehirlerarası toplu taşıma hizmetleri: Rekreatif, turistik ve servis amaçlı kullanılanlar hariç olmak kaydıyla, demiryolları ve denizyolları araçları kullanılmak suretiyle sunulan şehirlerarası toplu insan ulaşımına yönelik hizmetleri,
ifade eder.
Ücretsiz seyahat hakkından yararlanacak kişiler
MADDE 4 –
(1) 4736 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca demiryolları ve denizyollarının şehiriçi ve şehirlerarası hatlarından, belediyelere, belediyeler tarafından kurulan şirketlere, birlik, müessese ve işletmelere veya belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketlere ait şehiriçi toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanacaklar aşağıda belirtilmiştir:
a) 24/2/1968 tarihli ve 1005 sayılı İstiklal Madalyası Verilmiş Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden Şeref Aylığı Bağlanması Hakkında Kanun kapsamında aylık bağlananların kendileri, eşleri, anne ve babaları ile evli olmayan ve yirmi beş yaşını doldurmamış çocukları.
b) 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 56 ncı ve mülga 64 üncü maddesi, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 47 nci maddesinin sekizinci fıkrası, 3/11/1980 tarihli ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun veya 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlarda belirtilen haller kapsamında;
1) Hayatını kaybedenlerin,
2) Harp veya vazife malulü sayılanlardan aylık almakta iken hayatını kaybedenlerin,
3) Harp veya vazife malulü sayılmaları sebebiyle aylık almakta olanların,
4) Harp veya vazife malulü sayılmaları sebebiyle aylık almakta iken, sınıf veya görev değiştirerek çalışmaya devam etmekle birlikte veya 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesine göre sigortalı olmayı gerektiren bir işte çalışmaya başlamış olmakla birlikte bu aylıkları kesilmesi gerekmeyenlerin,
kendileri, eşleri, anne ve babaları ile evli olmayan ve yirmi beş yaşını doldurmamış çocukları.
c) 5434 sayılı Kanunun mülga 45 inci maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 47 nci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen haller kapsamında;
1) Hayatını kaybedenlerin,
2) Harp veya vazife malulü sayılanlardan aylık almakta iken hayatını kaybedenlerin,
3) Harp veya vazife malulü sayılmaları sebebiyle aylık almakta olanların,
4) Harp ve vazife malulü sayılmaları sebebiyle aylık almakta iken, sınıf veya görev değiştirerek çalışmaya devam etmelerinden veya 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi kapsamında çalışmaya başlamalarından dolayı aylıkları kesilenlerin,
kendileri, eşleri, anne ve babaları ile evli olmayan ve yirmi beş yaşını doldurmamış çocukları.
ç) 28/5/1986 tarihli ve 3292 sayılı Vatani Hizmet Tertibi Aylıklarının Bağlanması Hakkında Kanun kapsamındaki hizmetleri sebebiyle vatani hizmet tertibinden aylık bağlananların kendileri, eşleri, anne ve babaları ile evli olmayan ve yirmi beş yaşını doldurmamış çocukları.
d) 24/6/2008 tarihli ve 5774 sayılı Başarılı Sporculara Aylık Bağlanması ile Devlet Sporcusu Unvanı Verilmesi Hakkında Kanuna göre aylık bağlananların kendileri.
e) Engelliler için sağlık kurulu raporuyla % 40 ve üzerinde engelli olduğunu belgeleyen Türk vatandaşlarının kendileri, ağır engellilerin ise kendileri ile birlikte birden fazla olmamak üzere beraber seyahat ettikleri refakatçileri.
60 yaş ve üstü bireylerin ücretsiz veya indirimli yolculuk hakkı
MADDE 5 –
(1) Türk vatandaşı olan altmış beş yaş ve üzeri kişiler, demiryolları ve denizyollarının şehiriçi hatları ile belediyelere, belediyeler tarafından kurulan şirketlere, birlik, müessese ve işletmelere veya belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketlere ait şehir içi toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanır.
(2) Türk vatandaşı olan altmış beş yaş ve üzeri kişiler, demiryolları ve denizyollarının şehirlerarası hatlarından %50 indirimli olarak yararlanır.
(3) Toplu taşıma araçlarının ait olduğu kurum ve kuruluşlar, belediyeler, belediyeler tarafından kurulan şirketler, birlikler, müessese ve işletmeler, altmış yaş ile altmış beş yaş arasında bulunan kişilerin toplu taşıma araçlarından ücretsiz veya indirimli olarak yararlanmasını sağlayabilir.
Ücretsiz veya indirimli seyahat hakkının kullanımı
MADDE 6 –
(1) Ücretsiz veya indirimli seyahat edebilmek için;
a) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentleri kapsamındakiler için Bakanlık tarafından verilen Seyahat Kartı,
b) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamındakiler için Engelliler İçin Kimlik Kartı, engellilere kimlik kartı verilmesine ilişkin 19/7/2008 tarihli ve 26941 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmelik uyarınca verilmiş bulunan kimlik kartı, anılan Yönetmeliğin geçici 1 inci maddesinde sayılan engelliler için kimlik kartı ile engel oranının yer aldığı nüfus cüzdanı,
c) 5 inci madde kapsamındakiler için nüfus cüzdanı, kullanılır.
(2) Toplu taşıma araçlarından ücretsiz veya indirimli yararlanma amacıyla birinci fıkrada belirtilen belgelerin ibraz edilmesi halinde, ücretsiz veya indirimli seyahat hakkı herhangi bir gerekçeyle engellenemez.
(3) Kişiler, birinci fıkrada belirtilen belgeleri ibraz etmek suretiyle toplu taşıma araçlarından ücretsiz veya indirimli yararlandırılır. Toplu taşıma hizmetini sunan kurum ve kuruluşlar ile belediyeler, ücretsiz veya indirimli seyahat hakkının kullanılması ile ilgili kolaylaştırıcı tedbirler alır.
(4) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamındaki ağır engellinin, refakatçisi olduğunu beyan ettiği kişiden bu hakkın kullanımına ilişkin ayrıca belge talep edilmez.
(5) Seyahat kartları aynı zamanda tanıtım amaçlı olarak da kullanılabilir.
Seyahat kartının şekli ve basımı
MADDE 7 –
(1) Seyahat kartında; kişinin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, adı, soyadı, doğum yeri, doğum tarihi, hak sahibine yakınlık derecesi, geçerlilik tarihi, seri numarası gibi bilgiler ile fotoğrafı yer alır.
(2) Seyahat kartının şekli, içeriği, ebadı, değiştirme ve geçerlilik tarihi, tahrif ve sahtecilikten korumak maksadıyla seyahat kartı üzerine konulacak güvenlik unsurları ile basım ve teslimat aşamasında uygulanacak sistem ve teknoloji, Bakanlık tarafından belirlenir.
Seyahat kartı başvurusu
MADDE 8 –
(1) Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında belirtilen seyahat kartını almak için; Bakanlığın belirleyeceği belgelerle birlikte il müdürlüğüne başvuruda bulunulur.
(2) İlgili kurumlardan elektronik ortamda ulaşılan bilgi ve belgeler kişilerden talep edilmez.
Seyahat kartının teslimi
MADDE 9 –
(1) Seyahat kartı, hak sahiplerine bedelsiz olarak verilir.
(2) Seyahat kartı, il müdürlüğü tarafından kişinin bizzat kendisine veya kanuni temsilcilerine teslim belgesi imzalatılarak teslim edilebileceği gibi talebi halinde başvuruda belirttiği adrese gönderilebilir.
(3) Verilen seyahat kartlarının seri numaraları elektronik ortama aktarılır.
Seyahat kartının yeniden düzenlenmesi
MADDE 10 –
(1) Seyahat kartının içeriğinin değişmesi, çalınması, kaybedilmesi veya herhangi bir nedenle kullanılamaz hale gelmesi durumunda Bakanlık tarafından bedelsiz olarak yeniden düzenlenir.
Seyahat kartının iade edilmesi
MADDE 11 –
(1) Vefat edenlerin, evlenenlerin veya yirmi beş yaşını doldurmuş olan çocukların kartları ile herhangi bir nedenle kullanılamaz hale gelen veya geçerliliğini kaybeden seyahat kartları il müdürlüğüne iade edilir.
İdari ve cezai işlemler
MADDE 12 –
(1) İlgili kurumlar, belediyeler ile belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketler, ücretsiz ve indirimli seyahat hakkının kullanılması ile ilgili olarak gerekli tedbirleri alır.
(2) Ücretsiz veya indirimli seyahat hakkının kullandırılmaması hâlinde bu haktan faydalandırılmayan her kişi için mülki idare amiri tarafından toplu taşıma aracının tarifesi üzerinden elli tam bilet bedeli tutarında idari para cezası uygulanır. Bu maddeye göre verilecek idari para cezaları tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenir ve genel bütçeye gelir kaydedilir.
Seyahat kartında tahrifat, sahtecilik
MADDE 13 –
(1) Üzerinde tahrifat, silinti ve kazıntı olan kartlar geçersizdir.
(2) Gerçeğe aykırı kart düzenleyenler veya bu tür kartı bilerek kullananlar, iade etmesi gerektiği halde seyahat kartını kullanmaya devam edenler, kart üzerinde tahrifat, silinti, kazıntı yapanlar ile tahrif edilmiş kartları kullananlar hakkında genel hükümlere göre cezai işlem yapılır.
Atıflar
MADDE 14 –
(1) Bu Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılan 17/5/1995 tarihli ve 22286 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığınca Aylık Bağlananlara Verilecek Tanıtım Kartları ve Ücretsiz Seyahat Kartları Yönetmeliğine yapılan atıflar bu Yönetmelik hükümlerine yapılmış sayılır.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 15 –
(1) 17/5/1995 tarihli ve 22286 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığınca Aylık Bağlananlara Verilecek Tanıtım Kartları ve Ücretsiz Seyahat Kartları Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Mevcut kartların geçerliliği
MADDE 16 –
(1) Bu Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılan Yönetmelik uyarınca verilmiş olan kartlar, bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden itibaren bir yıl süreyle geçerlidir.
Mevcut hakların kullanımı
MADDE 17 –
(1) 2/8/2013 tarihinden önce yetim aylığı alan ve ücretsiz seyahat hakkı bulunanların ücretsiz seyahat hakkı bu aylıkları almaya devam ettikleri müddetçe saklıdır.
Yürürlük
MADDE 18 –
(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 19 –
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı yürütür.